Szef MSZ przedstawił informację o polityce wobec Polonii

Podczas majowej, corocznej prezentacji priorytetów polskiej polityki zagranicznej w Sejmie szef MSZ Radosław Sikorski poinformował posłów, że w br. część swojego wystąpienia, dotyczącą Polonii, zaprezentuje w Senacie.

Sprawa ma dodatkowy kontekst, ponieważ od 2012 r. to właśnie resort spraw zagranicznych przejął od Senatu środki budżetowe na opiekę nad Polonią. Przeciwny takiemu rozwiązaniu był wówczas marszałek Senatu Bogdan Borusewicz. Przeniesienie polonijnej informacji szefa MSZ z Sejmu do Senatu jest w politycznych kuluarach interpretowane jako rodzaj gestu Sikorskiego wobec senatorów.

Przed wystąpieniem ministra Kancelaria Senatu przygotowała obszerną informację, zawierającą najważniejsze dokumenty MSZ z ostatnich lat, dotyczące Polonii. W informacji są przedstawione m.in. dokumenty takie jak "Priorytety polskiej polityki zagranicznej na lata 2012-16", "Rządowy program współpracy z Polonią i z Polakami za granicą" z 2007 r., plan współpracy z Polonią i Polakami za granicą w 2013 r. wraz z wydatkami budżetowymi na działalność instytucji, realizujących programy związane z polityką polonijną.

Z dokumentów tych wynika m.in., że głównym zadaniem polityki polonijnej jest budowanie wzajemnie korzystnej współpracy między Polską a wywodzącą się z niej diasporą.

Zwraca się w nich np. uwagę, że olbrzymia część przekazu dla Polonii realizowana jest w języku polskim, tymczasem 70 proc. diaspory na świecie, zainteresowanej polską kulturą, świadomej polskiego rodowodu, nie włada już językiem polskim. Według cytowanych dokumentów MSZ poza granicami RP przebywa obecnie ok. 15-16 mln osób narodowości polskiej lub pochodzenia polskiego.

Najważniejsze zadania wobec Polonii - głoszą dokumenty - to m.in. zapewnienie Polakom za granicą możliwości funkcjonowania w ramach prawnych, które będą im gwarantować zachowanie polskości; wzmocnienie społecznej integracji Polonii i Polaków za granicą oraz ich politycznej mobilizacji; sprzyjanie generowaniu aktywności obywatelskiej - przede wszystkim na Wschodzie; uatrakcyjnienie i rozszerzenie przekazu mediów publicznych dla zagranicy i wsparcie dla mediów polonijnych; pomoc ośrodkom kultury polskiej w ośrodkach uniwersyteckich; lepsze wykorzystanie finansowania Polonii, by było podporządkowane interesom Polski i lepiej służyło interesom Polski za granicą.

Materiały MSZ wskazują na zróżnicowanie celów wobec różnych grup diaspory. Nieco inna powinna być polityka wobec mniejszości na Litwie, Łotwie, Białorusi czy w Czechach, gdzie mieszka polska ludność autochtoniczna, o silnej tożsamości narodowej, inna wobec Polaków w krajach b. ZSRR, gdzie ludność polska jest rozproszona i słabo zna język polski. Jak podkreślono, inna polityka powinna być także wobec "starej emigracji" (Ameryka Łacińska, Australia, Francja, Kanada, USA, Wielka Brytania), gdzie mieszkają ludzie, którzy opuścili Polskę przed laty z powodów politycznych lub ekonomicznych, ale wielu zachowało polskie obywatelstwo i tożsamość narodową, jeszcze inna wobec krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego, gdzie przebywa najwięcej Polaków najnowszej emigracji.

Materiały MSZ podkreślają, że zwłaszcza diaspora na Wschodzie potrzebuje wszelkiego rodzaju wsparcia - politycznego, organizacyjnego i finansowego. Celem polityki wobec Polonii powinno być też - wynika z dokumentów - ułatwienie Polakom powrotu do kraju z tych państw, gdzie następuje szybka asymilacja, a także z państw najnowszej emigracji zarobkowej.

Inne cele polityki wobec Polonii to m.in. poszerzenie dostępu do języka polskiego dla diaspory, wspieranie polskiej oświaty i centrów edukacyjnych, rozwijanie polskich klubów sportowych, wspieranie nauki polskiego w ośrodkach akademickich, wspieranie dostępu Polaków za granicą do polskiej kultury, dążenie do podniesienia rangi organizacji polonijnych w życiu politycznym krajów zamieszkania, a także wspieranie polskich organizacji gospodarczych, współpracujących z Polską.