„Polonijne spotkania z historią najnowszą Polski” – co to jest za inicjatywa?
Jest to projekt sesji wykładowych z zakresu historii najnowszej Polski 1914-1989, ze szczególnym uwzględnieniem historii Polskiego Państwa Podziemnego, działalności polskiego wychodźstwa w okresie II wojny światowej oraz emigracji powojennej. Ich celem jest popularyzowanie polskiej historii poza granicami kraju. Uczestnicy wykładów będą mieli okazję zapoznać się z przyczynami i skutkami poszczególnych wydarzeń historycznych oraz z sylwetkami wybitnych Polaków. Patronat honorowy nad projektem objął Konsulat Generalny RP.
Do kogo ona jest skierowana?
Sesje wykładowe skierowane są do młodzieży z polskich szkół sobotnich. W tym celu nawiązaliśmy współpracę z dziewięcioma szkołami polonijnymi na terenie Londynu. W niedalekiej przyszłości chcielibyśmy nawiązać współpracę również z placówkami zlokalizowanymi poza stolicą Albionu. Wykłady są głównie skierowane do uczniów A-Level oraz GSCE – mają stanowić dla nich wsparcie w przygotowaniach do egzaminów.
Jesteś autorką i kierowniczką tego projektu. Jak się zrodził pomysł na niego?
Od 2015 roku uczę historii w Polskiej Szkole Sobotniej Wembley im. Janusza Korczaka. Zauważyłam, że w większości szkół lekcje historii odbywają się zaledwie co dwa tygodnie, co uniemożliwia uczniom poznanie niezwykle bogatej historii Polski. Mała ilość lekcji praktycznie uniemożliwia przestudiowanie całego podręcznika w ciągu roku. Zwróciłam uwagę, że uczniowie są bardzo zainteresowani historią najnowszą Polski, a zwłaszcza II wojną światową. Otrzymywałam od nich liczne sygnały, że nie mogą doczekać się lekcji z tego okresu. Byli bardzo rozczarowani małą ilością zajęć dotyczących tej tematyki. Zdaję sobie również sprawę z trudności nauczycieli historii dotyczących dostępu do szkoleń oraz materiałów naukowych.
Dlaczego starasz się dotrzeć przede wszystkim do młodej generacji Polaków w UK?
Przede wszystkim Studium Polski Podziemnej chce otworzyć się na młodą generację. Z tego też względu wprowadziliśmy „Platformę Młodego Historyka” – miejsce startu dla młodych pasjonatów historii. Chcemy także umożliwić młodzieży odbywanie praktyk zawodowych w największym archiwum Armii Krajowej poza granicami kraju. Uważam, że młodzież polonijna powinna być dumna z historii ojczystego kraju oraz z wielkiej historii polskiego Londynu. To przecież tutaj od końca czerwca 1940 roku mieściła się siedziba Rządu Rzeczypospolitej na Uchodźstwie, zaś w okresie powojennym było to miejsce emigracji czołowych żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego. Wielu uczniów o tym nie wie. Sądzę, że w dzisiejszych czasach powinniśmy uczyć młodzież historii w sposób mądry, wyważony, a zarazem stać na straży obrony prawdy historycznej. Naszym celem jest opowiadanie o historii w sposób nowoczesny, czytelny oraz wiarygodny w przyjaznej dla młodzieży atmosferze.
Nadmieniasz, iż „celem projektu jest również kontynuowanie działalności edukacyjnej prowadzonej w przeszłości przez byłych żołnierzy Armii Krajowej, popularyzacja wiedzy o Polskim Państwie Podziemnym oraz umacnianie tożsamości narodowej wśród młodego pokolenia na Wyspach”. Rozwiń tę myśl, proszę…
Już we wcześniejszym okresie Studium Polski Podziemnej wielką uwagę zwracało na młodzież, która była poddawana indoktrynacji ze strony władz komunistycznych. Młodzi ludzie otrzymywali wypaczony obraz działalności polskiego podziemia. Nasi założyciele, w tym gen. Tadeusz Bór-Komorowski czy gen, Tadeusz Pełczyński, walczyli w obronie prawdy historycznej. Naszym obowiązkiem jest kontynuowanie tej działalności. Ważnym punktem projektu jest rozwijanie kontaktów młodzieży polonijnej z polskim środowiskiem naukowym. Jego ideą jest również utrzymywanie jak najsilniejszych związków z Polską, zarówno emocjonalnych, jak i kulturalnych oraz budowanie pozytywnego wizerunku kraju ojczystego.
Zorganizowałaś już dwa spotkania w polskich szkołach sobotnich. Jak one przebiegały?
Projekt sesji wykładowych „Polonijne spotkania z historią najnowszą Polski” zainaugurowaliśmy 12 stycznia w Szkole Przedmiotów Ojczystych im. Marii Skłodowskiej-Curie Putney-Wimbledon. Podczas wykładu przedstawiłam uczniom działalność ruchu oporu w okupowanej Polsce, który notabene był fenomenem w Europie podczas wojny. 19 stycznia wygłosiłam wykład w Polskiej Szkole Przedmiotów Ojczystych im. Tomasza Arciszewskiego na temat życia codziennego w okupowanej Warszawie. Podczas wykładów pokazujemy uczniom unikatowe fotografie z naszego zasobu archiwalnego oraz materiały filmowe. Pod koniec sesji organizujemy quizy, które mają być weryfikatorem zdobytej w czasie wykładu wiedzy, a jednocześnie rozwijać umiejętność logicznego myślenia. Uczniów szkół, które uzyskają najwyższą średnią punktów czekają nagrody. Nadmienić należy, że w każdym miesiącu będą odbywać się wykłady. Część uczniów będzie miało okazję odwiedzić nasze archiwum i przyjrzeć się procesowi archiwizacji dokumentów.
Jest to program pilotażowy, który zamierzasz rozwinąć i przekształcić w wieloletni projekt. Zdradzisz jego szczegóły?
Wydaje mi się, że projekt „Polonijne spotkania z historią najnowszą Polski” ma w sobie bardzo duży potencjał. Wobec skromnych możliwości finansowych przyszłość projektu jest uzależniona od wsparcia finansowego instytucji państwowych. Jednym z punktów statusu SPP jest prowadzenie działalności edukacyjnej. Projekt do tej pory spotyka się z ciepłym odzewem. Nawiązałam również kontakt z uznanymi przedstawicielami kadry naukowej z kraju, którzy również będą prowadzić wykłady. Dzięki temu sesje wykładowe gwarantują wysoki poziom merytoryczny. Chcemy zarazić młodzież pasją do historii. Sama dobrze wiem jak ważne jest spotkanie odpowiednich ludzi na swojej drodze. Dzięki mojemu promotorowi, prof. dr hab. Mariuszowi Wołosowi, mogłam podjąć studia doktoranckie z tzw. wolnej stopy i „robić” doktorat z Londynu.
Jesteś historykiem-archiwistą. Jakie są twoje zadania w Studium Polski Podziemnej?
Przede wszystkim biorę udział w procesie opracowywania zbiorów archiwalnych SPP. Wspomnieć należy chociażby o następujących jednostkach archiwalnych: BI zawierającego relacje z okresu okupacji niemieckiej i sowieckiej, Kolekcji 23 poświęconej Cichociemnym, czy też TP2 składającego się z teczek pracowników Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza. Prowadzę również fanpage SPP na Facebooku, dzięki któremu popularyzujemy historię Polskiego Państwa Podziemnego wśród emigracyjnej społeczności oraz na polu krajowym. W 2018 roku byłam również redaktorem naczelnym naszego wydawnictwa „Biuletynu”, który poświęcony był setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
Skąd twoje zainteresowania historią?
Pochodzę z Buska Zdroju położonego na Kielecczyźnie, gdzie w okresie II wojny światowej niezwykle intensywnie działały oddziały partyzanckie Armii Krajowej – wspomnieć należy chociażby o oddziałach „Hubala”, czy „Ponurego”. Wuj mojego ojca za przynależność do ruchu oporu był torturowany w więzieniu Gestapo w Busku Zdroju, a następnie rozstrzelany w zbiorowej egzekucji 1943 roku w Wełczu pod Buskiem Zdrojem. Od wczesnych lat szkolnych żywo interesowałam się historią Polskiego Państwa Podziemnego. W 2011 roku ukończyłam studia na kierunku historia-archiwistyka na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. W tym samym roku odbyłam wolontariat w Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie. W 2014 roku trafiłam do Studium Polski Podziemnej w Londynie, gdzie działam po dzień dzisiejszy. W ramach studiów doktoranckich napisałam biografię Tadeusza Żenczykowskiego, wielkiej postaci warszawskiej konspiracji, zastępcy Rozgłośni Polskiej Radio Wolna Europa w Monachium, działacza emigracyjnego w Londynie.
A czym zajmuje się na co dzień Studium Polski Podziemnej?
Studium Polski Podziemnej prowadzi swą działalność na kilku płaszczyznach. Najważniejszą jest archiwizacja i digitalizacja zbiorów archiwalnych. Służyć ma ona ułatwieniu pracy badaczy z kraju, jak i z zagranicy. W 2018 roku pracowaliśmy nad digitalizacją zbioru archiwalnego Komisji Weryfikacyjnej Pierwszej, który zawiera około 11 000 teczek żołnierzy Armii Krajowej, którzy po 1945 roku znaleźli się na Zachodzie. Studium Polski Podziemnej prowadzi również działalność wydawniczą. Wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej reedytujemy wydawnictwo „Armia Krajowa w dokumentach”, które stanowi kompendium wiedzy dla osób interesujących się tematyką Polskiego Państwa Podziemnego. Corocznie wydajemy również „Biuletyn Informacyjny Studium Polski Podziemnej”, który odwołuje się do tradycji „Biuletynu Informacyjnego”, najsłynniejszego pisma konspiracyjnego w okresie okupacji niemieckiej. O działalności edukacyjnej Studium Polski Podziemnej mówimy w kontekście wspomnianego już przeze mnie uprzednio projektu „Polonijne spotkania z historią najnowszą Polski”.
Jakie są twoje dalsze plany działalności w Londynie?
Moim najbliższym planem jest napisanie biografii kolejnego żołnierza Armii Krajowej, Andrzeja Pomiana. Chciałabym zająć się popularyzowaniem powojennych, emigracyjnych losów byłych żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego. Jest to obszar dotychczas słabo zbadany przez historiografię polską. Wielkie nadzieje pokładam w kontynuowaniu projektu sesji wykładowych. Nie ukrywam, że ten rok jest dla mnie przełomowy. Czas pokaże, gdzie mnie rzuci los.
Gdzie zatem można śledzić twoją działalność i postępy projektu spotkań?
Idąc z duchem czasu Studium Polski Podziemnej posiada swój fanpage na Facebooku, gdzie m.in publikujemy unikatowe fotografie z okresu okupacji niemieckiej w Polsce oraz z działalności w powojennym Londynie. Z miesiąca na miesiąc grono naszych sympatyków się powiększa. Znaleźć tam można również aktualności z naszej obecnej działalności. Prowadzimy również konto na Instagramie. Rzecz jasna wszelkie informacje są dostępne na naszej stronie internetowej www.studium.org.uk. Na bieżąco będziemy informować o postępach projektu. Szkoły chętne do nawiązania współpracy proszę o kontakt pod adresem: [email protected].
Rozmawiał: DARIUSZ A. ZELLER
Napisz komentarz
Komentarze