W programie festiwalu znalazły się starannie wyselekcjonowane nowe filmy fabularne, z których wiele będzie miało swoją premierę w Wielkiej Brytanii właśnie podczas festiwalu. Tegoroczna Kinoteka jednocześnie koncentruje się na dziedzictwie polskiego kina prezentując filmy najbardziej uznanych polskich reżyserów, w tym Jerzego Skolimowskiego, który będzie specjalnym gościem całomiesięcznej retrospektywy jego twórczości w BFI Southbank. Najnowsza produkcja Skolimowskiego EO (2022) została nominowana do nagrody Akademii Filmowej w kategorii najlepszy film międzynarodowy w 2023 r., a w ramach retrospektywy widzowie będą mogli zobaczyć najważniejsze filmy polskiego mistrza, który po ponad 60 latach spędzonych za kamerą wciąż jest w najwyższej formie.
GALA OTWARCIA
Kinoteka 2023 rozpocznie się 9 marca w londyńskim Institute of Contemporary Arts: ICA. Festiwal otworzy pokaz genialnego debiutu Damiana Kocura Chleb i sól (Bread and Salt, 2022, premiera w Wielkiej Brytanii). Ten odważny film zabierze nas w emocjonalna podróż dwóch braci (w tej roli prawdziwe rodzeństwo Tymoteusz Bies i Jacek Bies), do małego polskiego miasteczka, gdzie wraz z grupa przyjaciół bracia spędzają upalne lato. Obaj są pianistami, z tym, że jeden studiuje na warszawskiej Akademii, natomiast drugi woli spędzać czas z przyjaciółmi w lokalnej restauracji z kebabami. Pomimo wakacyjnej atmosfery, powoli zaczynają tworzyć się animozje pomiędzy właścicielami sklepu a znudzoną młodzieżą, która nie widzi dla siebie przyszłości na prowincji. Film bardzo subtelnie pokazuje narastanie agresji i zadaje ważne pytanie „kiedy zaczyna się przemoc?”
Inspirowany prawdziwymi wydarzeniami i obsadzony przez nieprofesjonalnych aktorów film Chleb i sól zdobył wiele festiwalowych nagród, w tym Nagrodę Specjalną Jury Horyzonty na Festiwalu Filmowym w Wenecji oraz nagrodę dziennikarzy i jury młodzieżowego na Festiwalu Filmowym w Gdyni. Po projekcji odbędzie się dyskusja odtwórcami głównych ról, braćmi Tymoteuszem i Jackiem Biesami.
GALA ZAMKNIĘCIA
Gala Zamknięcia odbędzie się 27 kwietnia. W jej programie znajduje się pokaz filmu Feliksa Falka „Wodzirej” (Top Dog, 1977) w Cine Lumiere oraz kolacja i program artystyczny nawiązujący do rozrywki proponowanej przez organizację Estrada w latach 70. Film „Wodzirej”, który był jednym z najbardziej kontrowersyjnych filmow nakręconych w komunistycznej Polsce, opowiada historię małomiasteczkowego konferansjera Danielaka, który nie cofnie się przed niczym, by osiągnąć swój cel, jakim jest zorganizowanie obchodów 500-lecia miasta. Danielak to człowiek pozbawiony moralności i zdeterminowany, aby osiągnąć sukces. Role te, Falk powierzył jednemu z najbardziej utalentowanych polskich aktorów, Jerzemu Stuhrowi. Feliks Falk wraz z Agnieszka Holland i Krzysztofem Kieślowskim pracowali w prowadzonym przez Andrzeja Wajde Studiu X, tworząc filmy składające się na nurt „Kina moralnego niepokoju”. „Wodzirej” był czołowym filmem tego nurtu, którego celem było pokazanie zepsucia moralnego wśród partyjnych oficjeli rządzących krajem. Po projekcji filmu widzowie będą mogli wziąć udział w afterparty z bufetem, napojami, tańcami i rozrywką na żywo, zainspirowanym filmem i poprowadzonym przez Margot Przymierska w Klubie Ognisko.
NOWE POLSKIE KINO
W ramach sekcji Nowe Kino Polskie zostaną pokazane filmy zarówno uznanych filmowców, jak i debiutujących reżyserów tworzących filmy niskobudżetowe. Wiele tytułów zostanie pokazanych po raz pierwszy w Wielkiej Brytanii, pomimo tego, iż zdobyły już uznanie i nagrody na międzynarodowych festiwalach filmowych.
Tegoroczne produkcje koncentrują się w dużej mierze na relacjach zarówno osobistych, jak i społecznych, pokazanych m.in. w filmie Anny Maliszewskiej. Tata (Dad, 2022, premiera w Wielkiej Brytanii), beztroskim filmie drogi, którego bohaterem jest ojciec Michał (Eryk Lubos), zmuszony wyruszyć w drogę z córką po nagłej śmierci opiekującej się jego dzieckiem ukraińskiej sąsiadki. Michał podejmuje się zadania dostarczenia ciała sąsiadki do jej rodziny w Ukrainie. Podczas podroży zmuszony jest zmierzyć się z obowiązkami rodzicielskimi oraz zastanowić się nad tym, co jest w życiu ważne. Wyreżyserowany przez wielokrotnie nagradzaną Annę Kazejak, Fucking Bornholm (2022, brytyjska premiera) jest rodzinnym dramatem rozgrywającym się podczas wakacji na idyllicznej wyspie Bornholm. Fucking Bornholm był nominowany do nagrody dla najlepszego filmu na Międzynarodowych Festiwalach Filmowych w Trieście, Krakowie i Karlowych Warach oraz zdobył nagrodę Europa Cinema Label Award dla najlepszego filmu europejskiego w Karlowych Warach w 2022.
Z kolei reżyserka Marta Minorowicz w swoim dramacie Iluzja, rozgrywającym się pośród niesamowitych plaż i pejzaży miejskich polskiego wybrzeża, obsadziła Agatę Buzek w roli matki próbującej na własną rękę odnaleźć zaginioną córkę, gdy nieskuteczna policja przygotowuje się do zamknięcia sprawy. Po projekcji Iluzji odbędzie się dyskusja z Martą Minorowicz.
Zdobywca Nagrody Specjalnej Jury festwialu filmowego w Warszawie w 2022 roku oraz nagrody za Odkrycie Festiwalu i Najlepszy Debiut Reżyserski w Gdyni, film Strzępy (Shreds, 2022, premiera brytyjska) opowiada historię patriarcha rodziny zmagającego się z chorobą Alzheimera. Życie rodzinne zostaje zakłócone i bohaterowie filmu muszą zmierzyć się z trudnymi decyzjami, na które nie są gotowi.
W Kobiecie na dachu (Woman on the Roof, 2022, premiera brytyjska) reżyserki Anny Jadowskiej, główna bohaterka jest również straszą osobą. Dorota Pomykała gra zdesperowaną, ale jednocześnie zdeterminowana kobietę, która wpada na pomysł obrabowania banku. Film jest sprawnie zrealizowaną krytyką społeczeństwa, w którym starsze kobiety staja się niezauważalne i oferuje pogłębione studium postaci opowiadając historie opartą na faktach. Za swoją rolę Pomykała zdobyła nagrodę za najlepszą kreację na ubiegłorocznym Festiwalu Filmowym Tribeca.
FILM DOKUMENTALNY
W ramach prezentacji najnowszych filmow dokumentalnych, tegoroczna Kinoteka pokaże dwa filmy, których bohaterowie poszukują człowieczeństwa, zarówno podczas swoich codziennych zmaganiach z życiem, jak i zmagań z wrogiem, podczas wojny.
Odkryciem międzynarodowych festiwali był film Lombard (Pawnshop, reż. Łukasz Kowalski, 2021), którego premiera odbyła się na CPH:DOX. Jest to tragikomiczny dokument o ekscentrycznej parze, która prowadzi największy w Polsce lombard borykając się z wieloma problemami. Obserwując bohaterów podczas ich codziennych zmagań z rzeczywistością, film Kowalskiego pozwala nam pożyć w świecie ekscentrycznej pary, ich młodych pracowników oraz klientów, odnajdując humor w ich walce o utrzymanie sklepu.
Życie, teatr i kino łączą się w portrecie dokumentalnym Syndrom Hamleta (Hamlet Syndrom, reż. Elwira Niewiera i Piotr Rosołowski, 2022), który skupia się na twórczości wielokrotnie nagradzanej reżyserki teatralnej Róży Sarkisianm. Sarkisianm zgromadziła pięciu młodych ukraińskich aktorów bezpośrednio dotkniętych wojną w Donbasie, aby stworzyć spektakl oparty na Hamlecie Szekspira. Każdy z aktorów musi sięgnąć do swojej wojennej traumy, aby stworzyć postać grana w spektaklu. Syndrom Hamleta to poruszający film, który zdobył nagrodę dla najlepszego filmu dokumentalnego na Krakowskim Festiwalu Filmowym i który nadal jest aktualny w kontekście trwającej rosyjskiej inwazji na Ukrainę.
OUTSIDERZY I WYGNANCY: FILMY JERZY SKOLIMOWSKIEGO
Kinoteka we współpracy z BFI zaprezentuje retrospektywę Outsiders and Exiles: The Films of Jerzy Skolimowski, miesięczny program filmowy w BFI Southbank oferujący rzadką okazję zapoznania się z twórczością jednego z najwybitniejszych polskich filmowców. Najnowszy film Skolimowskiego EO (2022) od czasu swojej premiery w Cannes nieustannie zbiera pochwały od krytyków na całym świecie i walczy o statuetkę Oscara. W ramach retrospektywy odbędzie się spotkanie z Jerzym Skolmowski prowadzone przez kuratora sezonu, Michaela Brooke’a, podczas którego widzowie dowiedzą się, co inspiruje mistrza i co kryje się za jego międzynarodowym sukcesem.
Sezon będzie zawierał wczesne polskie produkcje, takie jak Rysopis (1964) i Ręce do góry! (1967/1981) (oba filmy zostaną również wydane na Blu-ray przez BFI 24 kwietnia), brytyjskie klasyki, takie jak Deep End (1970) i The Shout (1978), a także późniejsze produkcje, w tym Essential Killing (2011) i 11 minut (2015). Wiele filmów sezonu będzie również dostępnych na platformie BFI Player.
KLASYKA KINA
W ramach klasyki kina Kinoteka zaprezentuje wczesne arcydzieło Andrzeja Wajdy Popiół i diament (Ashes and Diamonds, 1958). W ostatnim dniu II wojny światowej młody polski bojownik ruchu oporu otrzymuje rozkaz zabicia komunistycznego urzędnika. Ponieważ jego celem jest były towarzysz broni, musi on zmierzyć się z dylematem moralnym podważającym wszystko, o co wspólnie walczyli. To czołowe dzieło Polskiej Szkoły Filmowej pokazuje powojenna Polskę zawieszona między horrorem niedawnej przeszłości a niepewną przyszłością i jest prawdopodobnie największym osiągnięciem Wajdy i przełomem w międzynarodowym kinie.
Drugim filmem pokazywanym w tej sekcji jest Pasja Jean Luc-Godarda (Passion, 1982), w którym główną role zagrał, znany z filmow Wajdy, Jerzy Radziwiłowicz. Pasja opowiada historię reżysera filmowego Jerzego (granego właśnie przez Radziwiłowicza), który przybywa do Francji, aby zrealizować film, lecz w trakcie zdjęć do filmu jego uwagę zaczynają przyciągać problemy młodej pracownicy fabryki, Izabeli (Izabela Huppert). Film Godarda jest metatekstowym i auto refleksyjnym dziełem o tworzeniu ambitnego filmu artystycznego z niezwykłymi kreacjami dwójki głównych aktorów.
MUZYKA W FILMIE
Tegoroczna Kinoteka prezentuje specjalne wydarzenie z muzyką filmową towarzyszącą pokazowi kontrowersyjnego arcydzieła Andrzeja Żuławskiego Diabeł (Devil, 1972), który został zakazany przez komunistyczny rząd w latach 1972-1988. Akcja filmu rozgrywa się w 1793 roku, podczas inwazji wojsk pruskich na Polskę. Głównym bohaterem filmu jest Jakub, młody polski szlachcic, uratowany z więzienia przez tajemniczego nieznajomego. Jakub podąża za swoim wybawcą przemierzając targaną wojną Polskę i obserwując różne okropności, aż w końcu sam zaczyna popełniać makabryczne morderstwa. Pokazowi towarzyszyć będzie koncert muzyki filmowej wykonywanej przez DJ-a i producenta muzycznego Andy'ego Votela. Poczynając od muzyki elektronicznej, przez orkiestrową, po psychorockową i eksperymentalną, Votel będzie odtwarzać muzykę skomponowaną przez Andrzeja Korzyńskiego do najbardziej kultowych filmów Żuławskiego.
PREZENTACJA XROSSPACE „PO DRUGIEJ STRONIE”
Tegoroczna Kinoteka po raz pierwszy zaprezentuje nową sekcję programu – XRossspace Showcase „Po drugiej stronie” – poświęconą najbardziej innowacyjnym i immersyjnym pracom rozszerzonej rzeczywistości (XR) z Polski. Widzowie będą mogli odkryc polski XR inspirowany literaturą science-fiction, grami niebinarnymi, cyberperformansem i sztuką uliczną meta przestrzeni, a także zostaną zaproszeni do przejścia „na druga stronę ekranu” i rozbudzenia wyobraźni podczas tej niezwyklej prezentacji interaktywnych i filmowych narracji. Prezentacja projektów XR odbędzie się w BFI Southbank od 30 marca do 2 kwietnia i wszystkie pokazy będą darmowe.
WARSZTATY Z ANIMACJI TIK TOK
Dla wszystkich początkujących animatorów i twórców treści na media społecznościowe tegoroczny festiwal poprowadzi warsztaty animacji TikTok, podczas których uczestnicy będą tworzyć animowane filmy eksperymentując z techniką animacji zwaną pikselacją. Każdy uczestnik, wyposażony w telefon i odpowiednie oprogramowanie, będzie miał okazję opowiedzieć własną historię i stworzyć magiczne animacje osób, które potrafią latać, przechodzić przez ściany, przekształcać się w nowe formy życia i wykonywać niemożliwe sztuczki. Warsztaty poprowadzi Tessa Moult- Milewska, brytyjsko-polska scenarzystka i reżyserka animacji, absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej i Telewizyjnej. Warsztaty są skierowane do młodzieży miedzy 12-18 rokiem życia, ale są otwarte dla wszystkich zainteresowanych tematem.
Kinoteka 2023 odbywa się od 9 marca do 27 kwietnia w kinach: BFI Southbank, Barbican Centre, ICA, Prince Charles Cinema, Riverside Studios, Phoenix Cinema, Cine Lumiere oraz w Whitechapel Gallery i Ognisku Polskim.
Więcej informacji na stronie festiwalu.
Napisz komentarz
Komentarze