Co obecnie zagraża nam najbardziej w aspekcie zanieczyszczenia środowiska naturalnego?
Z perspektywy globalnej najgroźniejsze dla ludzi i ekosystemów jest zanieczyszczenie atmosfery. Po pierwsze, nadmierna emisja gazów cieplarnianych, głównie dwutlenku węgla i metanu powoduje zmiany klimatyczne. Od początku okresu industrializacji, czyli od połowy XIX wieku do dzisiaj temperatura globalna wzrosła o około 1 stopień Celsjusza. Zmiany klimatu powodują zwiększenie liczby ekstremów pogodowych, takich jak fale upałów, susze, huraganowe wiatry oraz powodzie. Katastrofy klimatyczne bezpośrednio zagrażają ludziom oraz ich dobytkowi. Podnoszenie się temperatury powoduje też migrację owadów, grzybów, wirusów i bakterii. W Polsce coraz większym problemem jest inwazja kleszczy oraz towarzyszący jej wzrost zachorowań na boleriozę czy kleszczowe zapalenie mózgu.
Drugim problemem związanym z zanieczyszczeniem powietrza jest smog. Według raportów WHO, na skutek zanieczyszczenia powietrza umiera rocznie 9 mln osób. To więcej niż gdyby co roku wymierało miasto wielkości Londynu. Zanieczyszczenie powietrza najczęściej jest powodowane przez transport drogowy oraz przemysł i energetykę. W Polsce, co jest ewenementem w Europie, największym problemem jest spalanie paliw stałych – węgla, drewna, miału czy śmieci w domowych piecach o słabej wydajności. W efekcie Polacy oddychają najgorszym powietrzem w Europie pod względem zanieczyszczenia pyłami zawieszonymi i rakotwórczym benzo(a)pirenem. Na szczęście w ostatnich latach dzięki kampanii organizacji pozarządowych, w tym ClientEarth, udało się zwiększyć świadomość społeczną dotyczącą problemu oraz zmusić polityków do zainteresowania się problemem.
Jak zatem powinniśmy dbać o nasze środowisko naturalne? Na co w szczególności zwracać uwagę?
Jako jednostki możemy starać się ograniczyć nasz wpływ na środowisko przede wszystkim poprzez zmniejszenie zużycia paliw kopalnych i energii, a więc korzystając w maksymalnym stopniu z odnawialnych źródeł, wybierając transport zbiorowy, zmniejszając ilość spożywanego mięsa oraz ilość wytwarzanych opadów, np. używając opakowań i kubków wielorazowego użytku. Osobiste decyzje są ważne, ale często konieczne są działania systemowe i takich powinniśmy domagać się od naszych władz. Dla przykładu, w Polsce energia elektryczna wytwarzana jest aż w 85% z węgla – najbrudniejszego i najbardziej emisyjnego surowca kopalnego. Nacisk społeczny na transformację energetyczną, zwiększenie efektywności energetycznej oraz duże inwestycje w odnawialne źródła energii są konieczne, żeby zmienić tę sytuację.
Jak sądzisz, czy recycling ma szansę skutecznie wyeliminować lub ograniczyć zły wpływ człowieka na środowisko naturalne?
Problem gospodarki odpadami to kolejne wyzwanie środowiskowe, z którym musimy się zmierzyć. Myśląc o przeciwdziałaniu problemom środowiskowym zawsze najpierw powinno się zastanowić nad prewencją. W przypadku odpadów problemem jest często nadmierna konsumpcja. A więc najpierw pomyślmy o „reduce”, czyli nie kupujmy rzeczy, które przydadzą się tylko na chwilę albo tak naprawdę ich nie potrzebujemy; następnie „reuse”, czyli zastanówmy się czy na pewno potrzebujemy nowej rzeczy, czy nie wystarczy nabyć używaną albo odwrotnie, zanim coś wyrzucimy – pomyślmy, czy na pewno nikomu się to nie przyda. Dopiero na końcu tej drogi jest recyckling, czyli przetworzenie surowców, z których był wykonany dany przedmiot w celu ich kolejnego użycia.
Dlaczego recycling jest taki ważny w walce o środowisko naturalne i dlaczego nie jest on jeszcze tak powszechnie praktykowany? Z czego to wynika?
Recycling oznacza zmniejszenie marnotrawstwa i oszczędzanie zasobów planety. Według szacunków Ministerstwa Środowiska, w Polsce tylko 26 proc. śmieci jest poddawanych recyklingowi. Od lipca 2017 roku teoretycznie każde gospodarstwo domowe w Polsce powinno mieć dostęp do pojemników na recycling. W budynku, w którym mieszkam, pojemniki rzeczywiście stoją, ale rzadko lądują do nich posegregowane odpady. W wielu miejscach, w tym publicznych, w ogóle nie ma koszy, do których można byłoby wrzucić oddzielnie szkło, papier i bioodpady. Brakuje też kampanii społecznej, która wytłumaczyłaby Polakom, na czym polega segregacja, dlaczego jest ważna oraz co dalej dzieje się z odpadami, które segregują.
Na co przeciętny Kowalski powinien na co dzień uważać, by wspierać i nie zanieczyszczać środowiska naturalnego?
Warto pamiętać, że jako obywatele, co kilka lat wybieramy władze swojej miejscowości, regionu, państwa oraz europarlamentarzystów. Mamy prawo domagać się od swoich przedstawicieli pro-ekologicznej polityki: czystego powietrza, zielonej energii, sprawnego systemu zarządzania odpadami, wsparcia dla termomodernizacji domów czy działań na rzecz adaptacji do grożących nam skutków zmian klimatycznych.
Rozmawiał Dariusz A. Zeller - Tygodnik Cooltura
Zerknij również tutaj:
BREXIT: Ujawniono rządowe plany negocjacji
Napisz komentarz
Komentarze